สารบัญ
บิลเงินสดคืออะไร?
บิลเงินสด คือ เอกสารที่ผู้ขายออกให้แก่ผู้ซื้อเมื่อผู้ขายได้รับชำระเงินค่าสินค้าหรือบริการจากผู้ซื้อเพื่อเป็นหลักฐานในการซื้อขาย โดยส่วนใหญ่แล้วบิลเงินสดจะถือว่าเป็นเอกสารที่ไม่ได้เป็นทางการมากนัก เมื่อเทียบกับใบเสร็จรับเงิน ดังนั้นบริษัทส่วนใหญ่จึงมักออกเอกสารที่เป็นทางการอย่างใบเสร็จรับเงินมากกว่า
ประโยชน์ของเอกสารดังกล่าวทางฝั่งผู้ขายและทางฝั่งผู้ซื้อมีดังนี้
ในฝั่งผู้ขาย : บิลเงินสดจะเป็นหลักฐานในการบันทึกรายได้ โดยตอนสิ้นเดือนผู้ประกอบการจะรวบรวมเอกสารที่ออกไปทั้งเดือน เพื่อสรุปรายได้ของเดือนนั้นๆ
ในฝั่งผู้ซื้อ : บิลเงินสดจะเป็นหลักฐานในการบันทึกค่าใช้จ่าย โดยตอนสิ้นเดือนผู้ประกอบการจะรวบรวมเอกสารที่ได้รับทั้งเดือน เพื่อสรุปรายจ่ายของเดือนนั้นๆ
ตัวอย่างและองค์ประกอบของบิลเงินสด

บิลเงินสดจะมีองค์ประกอบดังต่อไปนี้
-
- หัวเอกสารคำว่า “บิลเงินสด”
- เล่มที่ เลขที่เอกสาร
- วันที่ออกเอกสาร
- ชื่อ ที่อยู่ และรายละเอียดของผู้ซื้อ
- คำอธิบายรายการ
- จำนวนสินค้า/บริการ
- ราคาต่อหน่วยและจำนวนเงินค่าบริการ
- ลายเซ็นของผู้รับเงิน
บิลเงินสดสามารถลงเป็นค่าใช้จ่ายได้หรือไม่?
ตามที่ได้กล่าวไปแล้วว่าบิลเงินสดจะถือว่าเป็นเอกสารที่ไม่ได้เป็นทางการ ไม่ได้ดูน่าเชื่อถือเหมือนกับเอกสารตัวอื่น จึงมีความเสี่ยงที่ผู้สอบบัญชี หรือ เจ้าหน้าที่สรรพากรจะไม่ให้นำเอกสารดังกล่าวมาลงเป็นค่าใช้จ่าย (ค่าใช้จ่ายต้องห้าม) อย่างไรก็ตามเอกสารดังกล่าวสามารถนำมาเป็นค่าใช้จ่ายได้ หากมีเอกสารอื่นๆประกอบกันให้ดูน่าเชื่อถือดังนี้
- กรณีซื้อสินค้า
ถ้าได้รับบิลเงินสดมาจากผู้ขาย ก็ควรจัดให้มีเอกสารหลักฐานอื่นๆประกอบดังนี้
-
- เอกสารบิลเงินสด – ให้ใส่รายละเอียดเพิ่มว่าใครเป็นผู้ขาย และอาจแนบนามบัตรของผู้ขายเอาไว้ด้วย
- แนบรูปถ่ายสินค้าที่ได้รับมา เพื่อยืนยันว่าได้รับสินค้ามาจริง
- แนบสลิปโอนเงิน เพื่อยืนยันว่าได้มีการจ่ายค่าสินค้าออกไปจริง
- กรณีค่าบริการ
ถ้าได้รับบิลเงินสดมาจากผู้ให้บริการ ก็ควรจัดให้มีเอกสารหลักฐานอื่นๆประกอบดังนี้
-
- เอกสารบิลเงินสด – ให้ใส่รายละเอียดเพิ่มว่าใครเป็นผู้ให้บริการและอาจแนบนามบัตรของผู้ให้บริการเอาไว้ด้วย
- แนบสัญญาบริการนั้น (ถ้ามี)
- แนบรูปถ่ายการให้บริการนั้น เพื่อยืนยันว่าได้รับบริการนั้นจริง
- แนบสลิปโอนเงิน เพื่อยืนยันว่าได้มีการจ่ายค่าบริการนั้นออกไปจริง
หากมีเอกสารประกอบที่ดูน่าเชื่อถือบิลเงินสดนั้นก็สามารถนำมาบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายได้
ความแตกต่างระหว่างบิลเงินสด, ใบเสร็จรับเงิน และ ใบกำกับภาษี
ก่อนที่จะอธิบายความแตกต่างเรามาดูเอกสารทั้ง 3 ตัวนี้กันก่อน
-
- หากมองเรื่องความเป็นทางการเอกสาร บิลเงินสด จะดูเป็นทางการน้อยที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับเอกสารอื่น เนื่องจากข้อมูลรายละเอียดในเอกสารจะน้อยที่สุด
- หากมองเรื่องความครบถ้วนของข้อมูล บิลเงินสด จะมีความครบถ้วนน้อยที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับเอกสารอื่น
- หากมองเรื่องการลงเป็นรายจ่าย บิลเงินสด โดยทั่วไปที่ไม่มีเอกสารอื่นๆประกอบมักจะไม่สามารถลงเป็นค่าใช้จ่ายได้ นอกจากเป็นบิลเงินสดที่มีข้อมูลครบถ้วนและมีเอกสารอื่นๆประกอบ เช่น ภาพถ่ายของสินค้า หรือ บริการที่ได้รับ, สลิปโอนเงิน, สัญญา เป็นต้น
- หากมองเรื่องของการเคลมเป็นภาษีซื้อ บิลเงินสด และ ใบเสร็จรับเงิน จะไม่สามารถเคลมภาษีซื้อได้ เนื่องจากเอกสารดังกล่าว ไม่ใช่ใบกำกับภาษี ต่างจากเอกสารที่เป็นใบกำกับภาษี จึงสามารถเคลมภาษีซื้อได้
สรุป
บิลเงินสด คือ เอกสารที่ผู้ขายออกให้แก่ผู้ซื้อเพื่อเป็นหลักฐานในการซื้อขาย เอกสารดังกล่าวมักจะออกมาแบบไม่เป็นทางการมากนัก และอาจทำให้มีความเสี่ยงที่จะไม่สามารถนำมาบันทึกเป็นรายจ่ายได้ ดังนั้นหากจะใช้เอกสารนี้เป็นหลักฐานทางบัญชี ควรมีการแนบเอกสารอื่นๆประกอบให้ครบถ้วน เช่น ภาพถ่ายสินค้า/บริการ สลิปโอนเงินค่าสินค้า/บริการ สัญญาซื้อขายสินค้า/บริการ เป็นต้น