Negative income tax คืออะไร?

สารบัญ

1. 1. Negative Income Tax คืออะไร? ทำความเข้าใจง่าย ๆ ใน 3 นาที
   2. หลักการทำงานของ Negative Income Tax
   3. ข้อดี-ข้อเสีย ของ Negative Income Tax
   4. อนาคตของ Negative Income Tax ในบริบทเศรษฐกิจไทย
   5. สรุป

Negative Income Tax คืออะไร? ทำความเข้าใจง่าย ๆ ใน 3 นาที

        Negative Income Tax คือ ระบบภาษีที่คนไม่มีรายได้ หรือมีรายได้น้อยต่ำกว่าเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด ไม่ต้องเสียภาษีและสามารถได้รับเงินสนับสนุนจากรัฐบาล เพื่อช่วยเหลือให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ช่วยลดปัญหาและความเหลื่อมล้ำทางสังคม นอกจากนี้ยังช่วยสร้างหลักประกันรายได้ขั้นต่ำให้แก่ประชาชน

หลักการทำงานของ Negative Income Tax

หลักการทำงานเบื้องต้นของ Negative income tax เป็นดังนี้

1. 1. หากคุณมีรายได้สูงกว่าเกณฑ์ : เสียภาษีเงินได้ตามปกติ
   2. หากคุณมีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ : ไม่ต้องเสียภาษีเงินได้ และจะได้รับเงินช่วยเหลือจากรัฐบาลแทน

ยกตัวอย่าง Concept ในการคำนวณ : Negative income tax จะมีการกำหนด ระดับรายได้ขั้นต่ำ ที่รัฐบาลจะให้การสนับสนุน ยกตัวอย่างเช่น 10,000 บาทต่อเดือน และจะมีการกำหนด อัตราการลดเงินช่วยเหลือ ซึ่งจะลดลงเมื่อผู้มีรายได้ต่ำเริ่มมีรายได้เพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น 50% หมายความว่าทุก ๆ 1 บาทที่ผู้มีรายได้ต่ำหาได้เอง รัฐจะลดเงินช่วยเหลือลง 50 สตางค์ เราลองมาดูตัวอย่างคำนวณกันดังนี้

• • สมมติ นาย ก มีรายได้ 0 บาท: จากตัวอย่างจะได้รับเงินช่วยเหลือจากรัฐบาลเต็มจำนวน 10,000 บาท
  • สมมติ นาย ข มีรายได้ 5,000 บาท: เงินช่วยเหลือจะลดลง 50% ของรายได้ที่หามาได้ (5,000 x 50% = 2,500 บาท) ดังนั้น นาย ข จะได้รับเงินช่วยเหลือ 7,500 บาท (10,000 – 2,500) ทำให้รายได้สุทธิของนาย ข เท่ากับ 12,500 บาท (5,000 + 7,500) ซึ่งสูงกว่าของนาย ก ที่ 10,000 บาท

จะเห็นได้ว่าระบบดังกล่าวสามารถสร้างแรงจูงใจในการทำงานได้ไปพร้อมๆกับการสร้างหลักประกันรายได้ขั้นต่ำให้แก่ประชาชน โดยจะเห็นได้ว่า เงินได้สุทธิของ นาย ข (ที่ทำงานมีรายได้) มากกว่า นาย ก (ที่ไม่ทำงานและไม่มีรายได้)

ข้อดี-ข้อเสีย ของ Negative Income Tax

ข้อดีของระบบดังกล่าว

1. 1. เป็นการให้ความช่วยเหลือผู้ที่มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ ลดความเหลือมล้ำทางสังคม
   2. เป็นการช่วยเหลือแบบเฉพาะเจาะจงได้ตรงกลุ่มเป้าหมายโดยตรง
   3. ทุกๆคนต้องยื่นแบบภาษีไม่ว่าจะมีรายได้หรือไม่ ทำให้รัฐบาลมีฐานข้อมูลผู้เสียภาษีมากขึ้น

ข้อเสียของระบบดังกล่าว

1. 1. ความยั่งยืนของนโยบาย การดำเนินนโยบายดังกล่าว รัฐบาลมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีรายได้เพียงพอ จึงจะสามารถจ่ายเงินชดเชยให้แก่ผู้มีรายได้ไม่ถึงเกณฑ์ได้
   2. ในบางกรณี การให้หลักประกันรายได้ขั้นต่ำ ก็อาจทำให้เกิดการลดแรงจูงใจในการทำงานของประชากรบางกลุ่มได้

อนาคตของ Negative Income Tax ในบริบทเศรษฐกิจไทย

สำหรับบริบทของประเทศไทย ตามแผนจะเริ่มใช้ Negative Income Tax ในปี 2570 ซึ่งทุกคนจะต้องยื่นแบบเสียภาษี หากคุณมีรายได้สูงกว่าเกณฑ์ก็เสียภาษีเงินได้ตามปกติ หากคุณมีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ จะไม่ต้องเสียภาษีเงินได้ และจะได้รับเงินช่วยเหลือจากรัฐบาลแทน ถึงแม้ว่าระบบภาษีใหม่จะช่วยให้รัฐ เก็บข้อมูลของคนไทย ดึงคนแรงงานนอกระบบเข้าสู่ระบบ รัฐสามารถจัดสวัสดิการตรงกลุ่ม แต่ระบบดังกล่าวก็มีความท้าทายอย่างมากในเรื่องความยั่งยืนของนโยบายที่รัฐบาลมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีรายได้อย่างเพียงพอจึงจะสามารถจ่ายเงินชดเชยให้แก่ผู้มีรายได้ไม่ถึงเกณฑ์ได้

สรุป

        Negative Income Tax เป็นนโยบายการเก็บภาษีที่รัฐบาลจะจ่ายเงินให้แก่ผู้ที่มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนด เพื่อสร้างหลักประกันรายได้ขั้นต่ำและลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคม หลักการสำคัญทุกคนจะต้องยื่นแบบภาษี ซึ่งจะช่วยให้รัฐบาลมีข้อมูลที่แม่นยำเพื่อจัดสรรสวัสดิการได้ตรงจุด และวางแผนในการเรียกเก็บภาษีในอนาคตได้ดียิ่งขึ้น

อย่างไรก็ตาม การนำ Negative Income Tax มาใช้จริงก็ยังคงเป็นประเด็นที่ต้องพิจารณาอย่างรอบด้าน ทั้งในเรื่องของต้นทุนทางการคลังและความยั่งยืนในระยะยาว ซึ่งต้องมีการศึกษาและวางแผนอย่างละเอียดก่อนการนำมาปรับใช้ในระดับประเทศ