งบทดลองคืออะไร ?

สารบัญ

1. งบทดลองคืออะไร?
2. โครงสร้างและองค์ประกอบสำคัญของงบทดลอง
3. ความสัมพันธ์ของงบทดลองและบัญชีแยกประเภท
4. สรุป

งบทดลองคืออะไร ?

งบทดลอง (Trial balance หรือ TB) คือ รายงานทางบัญชีที่สรุปยอดสิ้นงวดของแต่ละบัญชี ซึ่งจะสรุปยอดมาจากยอดสุดท้ายในบัญชีแยกประเภท เราลองมาทำความเข้าใจกับวงจรในการทำบัญชีกันก่อนดังนี้

การจัดทำงบทดลอง เป็นกระบวนการที่อยู่ในส่วนท้ายๆในวงจรบัญชี ซึ่งจะจัดทำหลังจากที่ได้จัดทำบัญชีแยกประเภทแล้ว หลังจากจัดทำงบทดลองแล้ว ก็จะนำทำงบทดลองไปจัดทำงบการเงินต่อไป

โครงสร้างและองค์ประกอบสำคัญของงบทดลอง

ลองมาดูตัวอย่างงบทดลองกันดังต่อไปนี้

โครงสร้างรายงาน งบทดลอง จะมีรายละเอียดดังนี้

1. 1. ชื่อบริษัท
   2. ชื่อรายงาน : งบทดลอง
   3. วันที่ของรายงานงบททดลอง 31 ธันวาคม 25X1
   4. ชื่อบัญชีทุกบัญชีของบริษัท
   5. เลขที่บัญชี
   6. ยอดเดบิตของแต่ละบัญชี ณ วันสิ้นงวด
   7. ยอดเครดิตของแต่ละบัญชี ณ วันสิ้นงวด

การอ่านและอธิบายความหมาย

1. 1. ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 บริษัทมีเงินสด 93,000 บาท
   2. ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 บริษัทมีลูกหนี้การค้าเหลืออยู่ 5,000 บาท
   3. ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 บริษัทมีอุปกรณ์ 90,000 บาท
   4. ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 บริษัทมีเจ้าหนี้การค้าเหลืออยู่ 65,000 บาท
   5. ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 บริษัทมีทุน 80,000 บาท
   6. ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 บริษัทมีขาดทุนสะสม 2,000 บาท
   7. ในปี 25X1 บริษัทมีรายได้ค่าบริการเป็นจำนวน 85,000 บาท
   8. ในปี 25X1 บริษัทมีค่าโฆษณาเป็นจำนวน 12,000 บาท
   9. ในปี 25X1 บริษัทมีเงินเดือนเป็นจำนวน 28,000 บาท

จะเห็นได้ว่ายอดรวมเดบิต กับ ยอดรวมเครดิต ในงบทดลองจะเท่ากันเสมอ ตามหลักการบัญชีที่บันทึกบัญชีด้วยระบบบัญชีคู่

ความสัมพันธ์ของงบทดลองและบัญชีแยกประเภท

ในที่นี้ขอยกตัวอย่างรายการค้าจากบทความเรื่อง “บัญชีแยกประเภทคืออะไร” มาลงบัญชี จัดทำบัญชีแยกประเภท และจัดทำงบทดลอง ให้ดูเป็นตัวอย่างดังนี้

1. บริษัท BMU เพิ่งเริ่มเปิดบริษัท นำเงินมาลงทุนในบริษัทครั้งแรก 100,000 บาท รายการดังกล่าวสามารถบันทึกบัญชีในสมุดรายวันได้ดังนี้

Dr. เงินสด                     100,000

            Cr. ทุน                          100,000

2. ต่อมาบริษัทได้นำเงินไปลงทุนซื้ออุปกรณ์เป็นจำนวน 30,000 บาท รายการดังกล่าวสามารถบันทึกบัญชีในสมุดรายวันได้ดังนี้

Dr. อุปกรณ์                    30,000

            Cr. เงินสด                     30,000

3. บริษัทได้จ่ายค่าไฟฟ้า เป็นจำนวน 5,000 บาท ซึ่งการจ่ายค่าไฟฟ้าเป็นค่าใช้จ่าย ทำให้ส่วนของเจ้าของลดลง รายการดังกล่าวสามารถบันทึกบัญชีในสมุดรายวันได้ดังนี้

Dr. ค่าไฟฟ้า                   5,000

            Cr. เงินสด                     5,000

4. บริษัทได้ให้บริการลูกค้า มีรายได้ค่าบริการเป็นจำนวน 10,000 บาท เป็นเงินเชื่อ รายการดังกล่าวสามารถบันทึกบัญชีในสมุดรายวันได้ดังนี้

Dr. ลูกหนี้การค้า             10,000

            Cr. รายได้ค่าบริการ         10,000

5. บริษัทได้รับเงินเป็นจำนวน 10,000 บาท จากลูกหนี้ รายการดังกล่าวสามารถบันทึกบัญชีในสมุดรายวันได้ดังนี้

Dr. เงินสด                     10,000

            Cr. ลูกหนี้การค้า             10,000

เรียนรู้เพิ่มเติมจากบทความที่เกี่ยวข้อง : เดบิต เครดิต (Debit Credit) คืออะไร มีวิธีการบันทึกบัญชีอย่างไร?

รายการทั้งหมดสามารถนำมาจัดทำเป็นบัญชีแยกประเภทได้ดังนี้

ในการจัดทำงบทดลอง เราจะเอายอดสุดท้ายในบัญชีแยกประเภทมาสรุปยอดแต่ละบัญชี ดูตัวอย่างดังนี้

สรุป

งบทดลอง (Trial balance หรือ TB) เป็นรายงานทางบัญชีที่สรุปยอดสิ้นงวดของแต่ละบัญชี ซึ่งจะสรุปยอดมาจากยอดสุดท้ายในบัญชีแยกประเภท ทำให้ผู้ใช้รายงานทราบว่า ณ จุดเวลาที่เรียกดูรายงานนั้นบริษัทมีสินทรัพย์ และหนี้สิน แต่ละตัวเป็นจำนวนกี่บาท และทำให้ทราบว่าในช่วงเวลานั้นที่เรียกรายงานบริษัทมีรายได้ และค่าใช้จ่ายแต่ละตัวเป็นจำนวนกี่บาท หลังจากได้ข้อมูลออกมาเป็นงบทดลองเรียบร้อยแล้ว ผู้ทำบัญชีจะสามารถนำข้อมูลไปจัดทำเป็นงบการเงินต่อไป